بلاکچین چیست؟
بلاکچین، زنجیرهٔ بستکی یا زنجیرهٔ بلوکی (به انگلیسی: Blockchain) پایگاه داده توزیع شده و مبتنی بر اجماع است که به صورت مستمر فهرستی از رکوردها (ردهها) را که هرکدام به گزینههای قبلی فهرست ارجاع میدهند را حفظ میکند و بدین وسیله در مقابله با تضعیف یا بازنگری غیرمجاز تقویت میشود.
زنجیره بلوکی خود زیربخشی از فناوریهای دفترکل توزیع شده (Distributed Ledger) است. زنجیره بلوکی گونه ای از معماریهای داده مورد استفاده در فناوری دفاترکل توزیع شده است که در آن سوابق تراکنشها در زنجیرههای متصل به یکدیگر ذخیره میشوند؛
در این فناوری با وجود کاربران متعددی که بهطور همزمان دادههایی را ثبت و اصلاح میکنند و ممکن است که آن دادهها با هم تداخل داشته باشند، شبکه قادر به حفظ یکپارچگی محتوای پایگاه داده است. با توجه به ساختار دادهای رمزنگاری شده که بلاک چین دارا میباشد یکپارچگی بدون هیچ کنترلکننده مرکزی حفظ میشود.
در دفاتر کل توزیع شده مربوط به بیتکوین برای مرتب کردن تراکنشها و ممانعت از تناقض، یک مسئله ریاضی مطرح میشود که حل کردنش سخت است اما پس از حل مسئله تأیید درست بودن راه حل آسان است به این سازوکار، «اثبات کارکرد» (Proof of work) میگویند.
در روش زنجیرهٔ بلوکی بیتکوین کسی میتواند تراکنشهای هر مرحله را مرتب کند که جواب این سؤال سخت را پیدا کرده باشد و همزمان تغییراتی که قصد اعمال آن را دارد (بلوک جدید) با مراحل قبلی زنجیره تناقض نداشته باشد. شیوه کشف عدم تناقض به این صورت است که تراکنشهای هر بلوک وارد تابع هش میشوند و پاسخ آن تابع هش را همه دارند اگر کسی که تراکنشها را مرتب و اضافه میکند حتی یک تغییر جزئی در تراکنشهای قبلی تأیید شده ایجاد کند جواب هش تراکنشها تغییر میکند و بدون اینکه افراد نیاز باشد بدانند کدام بخش تغییر کرده میتوانند با تغییر غیرمجاز مخالفت کنند.
کاربردهای فناوری زنجیره بلوکی
اولین و معروفترین استفاده از فناوری زنجیره بلوکی در دفتر کل تراکنشهای بیتکوین اتفاق افتادهاست که الهام بخش ایجاد دیگر ارزهای رمز پایه (cryptocurrencies) و پایگاههای داده توزیع شده مستحکم شدهاست.
فناوری زنجیره بلوکی خدمات مبتنی بر تراکنش را دگرگون خواهد کرد و در زمینههای زیر بکار گرفته خواهد شد:
پول دیجیتال (Digital Currency)
قراردادهای هوشمند (Smart Contracts)
اوراق بهادار (Securities)
ثبت و نگهداری سوابق (Record Keeping)
اینترنت اشیا (Internet of thnigs)
این فناوری در گستره وسیعی از کاربردهای مالی و غیر مالی قابل استفاده است برای استفاده از زنجیره بلوکی در صنعت، بورس اوراق بهادار، بیمه و بانکداری، پزشکی، مطالعات و پروژههای متعددی در جریان است. اینترنت اشیا توزیع شده، زیرساخت امنیتی بدون کلید، خادمهای نام توزیع شده، دفاتر اسناد رسمی، ذخیرهسازی توزیع شده بعضی از کاربردهای این فناوری بهشمار میآیند.
گزارش مجمع جهانی اقتصاد از سپتامبر ۲۰۱۵ پیشبینی کرد که تا سال ۲۰۲۵، ده درصد تولید ناخالص داخلی جهان بر روی تکنولوژی زنجیره بلوکی ذخیره خواهد شد.
منبع: ویکیپدیا فارسی